In de 13e eeuw werden op belangrijke punten houten kruisen opgericht als grenspalen tussen parochies (toen was nog geen sprake van gemeenten). In Ieper bestond deze handelswijze al in de 12e eeuw. In de oudste Romaanse vertaling van de keure aan de stad verleend door graaf Philips van de Elzas (1170), wordt als afbakening van het Iepers schependom aangewezen: “…le crois sainte Godelief devers Mesines (de rue de Mesines is nu de Rijselstraat), le crois saint Winnoc devers Courtray (dus langs de (Oude) Kortijkstraat), le crois saint Jehan devers Dickemue…”. Tientallen jaren later had het grondgebied van Ieper gevoelig uitbreiding genomen en de toenmalige gravin Margaretha gaf in 1269 opdracht aan de notabelen om 10 nieuwe grenspalen te plaatsen in steen en met een kruis op het voorvlak.
Of er in de dorpen rond Ieper ook kruisen als plaatselijke grenspalen werden geplaatst, daarover geeft de geschiedschrijving geen antwoord. Wel is zeker dat de grens tussen de bisdommen Doornik en Terwanen (Thérouanne) van in aloude tijden door kruisen werd afgebakend. Welnu, de grens tussen die twee bisdommen loopt volop door of langs al onze deelgemeenten. De toponymie (plaatsnaamkunde) van onze (grens)streek bevestigt ten volle deze geplogenheid.
Van Zonnebeke-Beselare tot Hollebeke-Wijtschate lag er een breed uitgestrekt en moerassig bosgebied. Midden die wildernis, waardoor weliswaar de grens liep van de twee bisdommen, waren weinig wegen noch kruispunten van wegen. Die grens lag dan ook niet nauwkeurig vast en was niet afgebakend met grenspalen.
Waar wel bewoning en verkeer was, werden heel lang geleden zeker kruisen opgehangen of geplant als grensaanduiding. Enkele toponymische voorbeelden kunnen dit verduidelijken. Te Zonnebeke lag tegen de grens van Beselare – en dus van beide bisdommen – het grote Cruysebos met aan de ene zijde van het bos de Doornikelst (het uiteinde van ’t Doornikse). Rechtover het Cruysebos te Beselare vinden we de oude plaatsnaam Cruysenbierke. Cruysenbierke was de plaats waar een boom (een berk) stond waaraan een kruis hing
Tussen Geluveld en Zonnebeke (omgeving Nonnebossen) zijn geen ‘kruisnamen’ te vinden. Daar lag immers een natuurlijke scheidingslijn namelijk de aloude heirweg “de Cortryckstrate”. Even verderop hebben we Kruiseke (eikenboom waar een kruis aan hing). Dicht bij Terhand bestond de heerlijkheid Cruysenberg alsook een Kruisbeke. Te Houtem bestond de heerlijkheid Cruyslande en te Hollebeke opnieuw een Cruysbeke.
Op Terhand staat sedert onheuglijke tijden een groot kruis langs de baan. Het is zeker niet denkbeeldig dat een grenskruis aan de oorsprong hiervan gelegen heeft. Zo ja dan kunnen we veronderstellen dat op het kruis geschreven stond “Thérouanne” (hier begint Terwaan). Van hieruit is het maar een kleine stap naar de gehuchtnaam Terhand. Het is een gissing, maar het overwegen waard.
