De Brels in de locale politiek

De eerste sporen van de familie Brel te Zandvoorde dateren van 1758 als Komenaar Guillaume Brel huwt met de Zandvoordse Marie Ferrest en op het landbouwbedrijf van zijn schoonouders komt boeren. Zijn kleinzoon Jean-Augustin Brel, (° Zandvoorde 13/12/1804), eveneens een landbouwer, huwde met Amélie Laumosnier op 12/09/1832. Zij was de dochter van Alexis Laumosnier die van 1824 tot aan zijn overlijden in 1834 burgemeester van Zandvoorde was. In de 19e eeuw werd bij verkiezingen het cijnskiesrecht gehanteerd. Dit betekent dat men kon gaan stemmen en men zich verkiesbaar kon stellen als men een bepaald minimum aan belastingen betaalde. Zo hadden de gegoede families een streep voor om belangrijke politieke functies in de wacht te slepen. Aldus waren het in de 19e eeuw voornamelijk de families Morel, Laumosnier en later Brel die de lakens uitdeelden te Zandvoorde.

  • Jean-Augustin Brel werd door zijn schoonvader met de politieke microbe besmet. Hij stelde zich verkiesbaar in 1830 en was meteen gemeenteraadslid. Schoonvader en burgemeester Alexis Laumosnier was waarschijnlijk de laatste jaren van zijn leven ziek want vanaf 03/11/1833 tekent Jean-Augustin Brel alle gemeentedocumenten met de titel ‘premier Asseseur et Officier public de l’ Etat Civil’. In juli 1835 kreeg hij officieel de titel van burgemeester. Hij bleef burgemeester tot aan zijn overlijden op 14 maart 1885 met een onderbreking van zes jaar toen Jean Baptiste Bille burgemeester werd tussen 1849 en 1854. Hij had er 44 dienstjaren als burgemeester opzitten, wellicht een record.
  • Jean-Augustin Brel had 10 kinderen. Vier bleven ongehuwd waaronder de oudste Jean Alexis (° Zandvoorde 02/03/1834). Hij was handelaar in granen te Zandvoorde. Hij stapte in de gemeentepolitiek en werd gemeenteraadslid in 1888. Op 9 mei 1889 werd hij schepen tot aan de Eerste Wereldoorlog. Hij werd in 1914 uitgehongerd door de Duitsers gevonden in zijn kelder en naar het hospitaal te Wervik gebracht waar hij kort erna overleed.
  • De jongste zoon van Jean-Augustin Brel, Emile Victor (° 31/05/1850), een landbouwer, was gedurende geruime tijd voorzitter van de COO en voorzitter van de kerkfabriek.

​Onder de 36 kleinkinderen waren er ook een paar die zich in de politiek stortten. Veel meer ware ook niet mogelijk geweest want 2/3 van de kleinkinderen woonde niet te Zandvoorde.

  • Oscar Brel (° Zandvoorde 29/09/1865) was gemeenteraadslid van 1921 tot 1923 toen hij zijn ontslag aanbood. Hij was de cafébaas van herberg “A la Maison de Ville” waar alle gemeentelijke aangelegenheden plaats vonden tot in 1956 Zandvoorde eindelijk een eigen gemeentehuis kon betrekken.
  • Hilaire Brel (° Zandvoorde 16/01/1888), zoon van Emile Brel voornoemd en eveneens landbouwer, kwam op als ‘lijsttrekker’ met de gemeenteraadsverkiezingen van 1926. Zijn partij, “Gemeentebelangen”, haalde drie zetels, de twee andere partijen elk twee. Brel (zelf liberaal) sloot coalitie met de lijst Pannecoucke en werd vanaf 1 januari 1927 burgemeester. Op Paasmaandag 18 april 1927 werd hij ‘geïnstalleerd’. In de gemeenteraadszitting van 11/02/1966 maakte hij zijn ontslag als burgemeester bekend. Op 1 juni werd hij opgevolgd door Maurice Menu. Tijdens de oorlogsjaren werd hij vervangen door Henri Verbeke. Hij was ruim 35 jaar burgemeester.

Ook buiten het kleine Zandvoorde zijn nog enkele nazaten in de gemeentepolitiek gestapt:

  • Nestor (officieel Victor) Vandenbulcke (° Zonnebeke 12/06/1874), ongehuwde kleinzoon van Jean-Augustin Brel en zoon van Julienne Brel, was handelaar in vetten, bouwstoffen en later verzekeringsagent te Zonnebeke. Hij werd burgemeester van Zonnebeke van 1933 tot 1940. Hiermee trad hij ook in de voetsporen van zijn eigen oom August Vandenbulcke die burgermeester was van Zonnebeke van 1897 tot 1913.
  • Zijn oudste broer Polidoor Vandenbulcke (° Zonnebeke 14/02/1871) vestigde zich na zijn huwelijk als handelaar te Aarsele. Daar had hij zijn echtgenote Marie Clemence Van Quathem gevonden. Hij werd er twee legislaturen burgemeester (van 1947 tot 1958).
  • Alice Brel (° Zandvoorde 10/07/1876), de kleindochter van Jean-Augustin Brel en dochter van Emile Brel voornoemd, huwde op 31 augustus 1904 met Wulvergemnaar Jules Deknudt (° Wijtschate 18/01/1874). Hij werd burgemeester van deze pittoreske Heuvellandse deelgemeente van augustus 1935 tot 1940 toen hij reeds weduwnaar was .

De familie Brel heeft gedurende twee en een halve eeuw een zeer invloedrijke rol gespeeld in het dorpsleven van Zandvoorde. Tevens hebben diverse nazaten ook elders hun strepen verdiend als burgemeester, dokter, gegoede handelaar, landbouwer, chansonnier en dikwijls als bakker. Vandaag is deze roemrijke familie volledig uitgestorven te Zandvoorde.

zonnebeke-grafisch-element-zon
zonnebeke-grafisch-element-beek
zonnebeke-grafisch-element-zon