Behalve de algemene mobilisatie van onze jonge mannen die één na één vanuit het station van Zonnebeke, Passendale of Ieper vertrekken naar de kazernes en af en toe enkele Duitse Ulanen te paard is er in de maanden augustus en september 1914 in onze gemeente weinig te merken van de oorlog die op 4 augustus aan de Belgisch-Duitse grens begon. De sfeer is wel zeer gespannen en de weinige mensen die op een dagblad geabonneerd zijn, worden voortdurend lastig gevallen door nieuwsgierigen. ’s Avonds op de stoep voor de dorpswoningen worden de laatste berichten voorgelezen, becommentarieerd en aangedikt. De kerken lopen vol met biddende vrouwen en kinderen en ook de landelijke veldkapelletjes worden ’s avonds druk bezocht om de rozenkrans te bidden.
Ondertussen sneuvelen de eerste Zonnebeekse soldaten: Remi Masschelein van Beselare op 5 augustus te Boncelles en Valère Mylle, een 21-jarige boerenzoon uit de Foreststraat te Zonnebeke, te Visé op 6 augustus. Cyriel Pattyn uit Passendale sneuvelt ook op 6 augustus te Boncelles evenals de Geluveldnaar Sylvère Santy. Bijna dagelijks komen nu berichten binnen van gesneuvelde soldaten in augustus zoals Gustaaf Claeys en Robrecht Nyssen van Passendale, Kamiel Stragier, Eugeen Denudt, Achille Deprez en Karel Dutry van Beselare, Henri Houdendycke en Emiel Vanhoudendicke van Geluveld, Polydoor Landuyt, Kamiel Tytgat en Charles Knockaert van Zonnebeke en Achille Cnockaert van Zandvoorde. Elke nieuwe melding gaat gepaard met veel pijn en verdriet bij de familie en hevige commentaren bij buren, vrienden en kennissen. Iedere dag zien onze mensen de toestand verergeren maar zij klampen zich vast aan de hoop dat het tij spoedig zal keren…
De maand september (nochtans de kermismaand in onze deelgemeenten) en begin oktober vertoont hetzelfde trieste beeld: Ulanen te paard in het dorp, gemeentelijke administratie die stilvalt, kermissen die niet doorgaan, opeisingen van voedingswaren, vluchtelingen, gevechten steeds dichterbij en jonge mannen die hun leven geven voor het vaderland. Opnieuw sneuvelen 10 jongens van onze gemeente, uit elke deelgemeente minstens één.
Groot is de verontwaardiging als het bericht wordt verspreid te Zonnebeke en Passendale dat drie burgers het slachtoffer zijn geworden van Duitse represailles. Op maandag 12 oktober wordt de Slag van de Catsberg uitgevochten. Rond het trappistenklooster worden de Duitsers door het Tweede Engelse legerkorps verslagen en teruggedrongen tot Armentières. Menige Zonnebeekse seizoenarbeider wordt getroffen door Duitse vergeldingsmaatregelen.
Drie steenovenarbeiders waren eind augustus per fiets naar Frankrijk vertrokken om de laatste hand te leggen aan hun ‘campagne’ in de steenoven Depré te Beuvry tussen Bailleul en Armentières. Het waren Cyriel Bekaert (23 jaar), wonende langs de Maagdestraat, Théophiel Herman (24 jaar), zoon uit de herberg “Bellevue” langs de Passendaalse steenweg en Aloïs Ghyselen van ’s Graventafel. Voordien hadden ze er al gewerkt samen met Achiel Bekaert, broer van Cyriel. Onderweg naar huis zo’n 14 dagen later botsten zij op een afdeling Duitse soldaten. Ze poogden ze te ontwijken maar werden aangehouden en meegevoerd, gebonden op kanonnen. Twee dagen duurde de lijdenstocht. Ze werden naar het stadhuis van Belle geleid, waar de burgemeester ontboden werd en gevraagd werd of hij deze personen kende. Het antwoord luidde dat het geen Fransen maar Belgen waren. Dit was voldoende voor de Duitsers om te oordelen dat ze te doen hadden met spionnen. De Duitsers reden nu met de drie mannen naar de wijk “De Nieuwe Wereld” te Belle en lieten hun slachtoffers in een weide hun eigen graf delven. Daarna werden ze koelbloedig doodgeschoten. Hun lijken werden in de putten geworpen en met aarde bedekt. Door toedoen van de pastoor van Belle werden de lichamen kort erna ontgraven en op het stedelijk kerkhof ter aarde besteld. Het gebeurde rond 15 september en te Zonnebeke bleef men nog enkele dagen onwetend over de wrede slachting. Het was uiteindelijk bierhandelaar Camiel Bouten, die ter plaatse van op een afstand getuige was van de gruweldaden, die het ontstellende nieuws te Zonnebeke bekend maakte.
