Op 11 november 1918 kwam eindelijk een einde aan die verschrikkelijke oorlog die onze gemeente quasi van de kaart had geveegd. In de vroege morgen werd te Rethondes (bos van Compiègne) in een treinwagon de capitulatie van Duitsland ondertekend tussen generaal Foch en een Duitse delegatie. De Wapenstilstand ging in om 11.00u die dag.
In 1919 werd het vredesverdrag ondertekend en daarbij werd Duitsland onder andere veroordeeld tot het betalen van alle aangerichte oorlogsschade. Oorlogsschadetribunalen beslisten op basis van schattingsdossiers van beëdigde schatters over de uit te betalen vorderingen. De schaderaming moest gebeuren op basis van de normale waarde van de goederen in augustus 1914.
In april 1919, (als één der eersten) kwam Emmanuel Iweins-Vanbiervliet uit Aubervilliers (Seine) terug met twee woonwagens, elk getrokken door twee paarden en hij ging zich voorlopig vestigen in de Ieperstraat (nu apotheek Bouckenooghe). De kasteelheer plaatste de wagens dicht bij elkaar en maakte een afdak achteraan als stal voor zijn dieren. Later liet hij de woonwagens overkappen zodat een ruime woongelegenheid tussenin ontstond. Voor de woonwagens, aan de straatzijde, kwam een terras waar passanten bier en wijn konden kopen.
Ondertussen keek hij voor de heropbouw van het kasteel, voor de oorlog eigendom van zijn moeder Louise Hynderick de Ghelcke. Gerenommeerde schatters werden aangesteld om de oorlogsschade op te meten en een dossier in te dienen. Wij konden uit het dossier van de adellijke familie een merkwaardig document op de kop tikken. Het is een schatting door Serruys frères uit de rue Pourbus 9 te Brugge, de vooroorlogse wijnleveranciers, van de waarde van de vooroorlogse wijnkelder. De inventaris-schatting ziet er als volgt uit:
De waarde van de vooroorlogse wijnkelder van het kasteel te Zonnebeke werd dus geschat (en vermoedelijk vergoed) op zowat 21.100 fr. Als we dit getal afzetten tegenover de waarde van onroerend goed halverwege de jaren ’20 dan constateren we dat de waarde van de wijnkelder ongeveer even groot was als deze van drie normale nieuwgebouwde woningen in het centrum van de gemeente. Moet er nog zand zijn?
