In het voorjaar van 1915 was de stad Ieper overbevolkt. De stad was nog niet (manu militari) ontruimd zoals dit het geval was met de oostelijke gemeenten rond Ieper, zoals Zonnebeke en in de stad wemelde het van vluchtelingen die nog een afwachtende houding aannamen (terugkeren of verder vluchten) en een voorlopig onderkomen hadden gevonden.
Op 20, 21, en 22 april 1915 werd de stad gebombardeerd door het zwaar geschut van de Duitsers. Gedurende ongeveer 20 minuten sloegen met oorverdovend lawaai enkele 420-ers of 380-ers in op de stad. Zij veroorzaakten grote materiële schade en dreven in grote getale de burgerbevolking uit de stad.
Aan de Menenpoort verpulverde een 420-er het café “Het Oude Wachthuis” met inbegrip van de gewelfde kelder waarin mensen dachten een veilig onderkomen te vinden maar er helaas omkwamen. De herberg bevond zich aan de rechterkant in de Menenstraat als men de stad verliet. Bijna twee maand later, op 19 juni 1915 werd de kelder van het vernielde pand opengebroken door de Belgische Begrafenisdienst in het bijzijn van enkele burgers die vermiste familieleden zochten.
25 lijken werden uit de kelder bovengehaald. Ze werden begraven op de berm van de vestingen rechtover de herberg. Ieder graf werd voorzien van een houten kruisje, waarop de identiteitsgegevens stonden. Na de oorlog stonden nog enkele kruisjes overeind.
Zeven mannenlijken (waaronder een 15 à 16 jarige) konden niet geïdentificeerd worden omdat ze zodanig verhakkeld en onherkenbaar waren. Tussen de lijken lagen vier vrouwen. Drie noemden Devrieze, de vierde heette Virginie Robyn en was de echtgenote van Auguste Devrieze. Uit het rapport van de Belgische Begrafenisdienst is niet te ontcijferen of de dames zusters en schoonzuster of familie van elkaar waren.
Onder de 25 slachtoffers waren er ook drie van onze gemeente. Wij citeren uit het rapport:
- Masure Alidore-Victor, geboren te Zonnebeke 11/07/1886. Op hem werd een werkboekje gevonden. Hij werd begraven op de vestingen op 25/06/1915.
- Abeele Charles, geboren te Zonnebeke op 07/06/1856. Op hem werd gevonden: 40 fr., een identiteitsbewijs en een armband. Hij werd begraven op 28/06/1915.
- Vermeulen Romain, geboren te Passendale op 19/11/1890. Hij had een identiteitsbewijs, een uurwerk met ketting, twee sleutels en een geldbeurs met 113,25 fr. bij zich. Van hem is geweten dat hij verbonden was aan het “zinnelozengesticht” te Ieper. Zijn graf werd ook de Ieperse vestingen op 28/06/1915.
Een pijnlijk verhaal uit de oorlog; er zullen er helaas nog veel volgen.
